Στις 12 Δεκεμβρίου, η 79η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε την Απόφαση για τους «Ωκεανούς και το δίκαιο της θάλασσας», με καταγεγραμμένες ψήφους 152 υπέρ, μία κατά και δύο αποχές. Το ψήφισμα αυτό αντικατοπτρίζει την ανάγκη που έχει η ανθρωπότητα να θέσει τους κανόνες για καθαρούς και βιώσιμους ζωτικούς πόρους που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από τις επόμενες γενεές.
Το ψήφισμα στηρίζεται σε ένα στέρεο νομικό θεμέλιο, αυτό της «Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας» (UNCLOS), που υιοθετήθηκε το 1982 και σήμερα οδεύει προς παγκόσμια συμμετοχή, με 138 Συμμετέχοντα Κράτη, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και 157 συμβαλόμενους. Αυτό το πρωτοποριακό για την εποχή του κείμενο (που τέθηκε σε εφαρμογή το 1994) και που συχνά αποκαλείται και «σύνταγμα για τους ωκεανούς,» ρυθμίζει όλες τις χρήσεις των θαλασσών και θεσπίζει ένα νομικό πλαίσιο για τη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών. Συγκεκριμένα, οι διατάξεις της σύμβασης ενσωματώνουν το διεθνές εθιμικό δίκαιο και ως εκ τούτου είναι υποχρεωτικές για όλα τα κράτη, ανεξάρτητα από την προσχώρησή τους στη σύμβαση.
Στη γενική συζήτηση που προηγήθηκε της ψηφοφορίας, η ελληνική αποστολή τόνισε την κομβική σημασία της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της θαλάσσιας ασφάλειας, η οποία θα πρέπει να καλύπτει όλες τις πτυχές, ξεκινώντας από τις περιβαλλοντικές προκλήσεις και τη διαχείριση των ακτών μέχρι τη σύγχρονη πειρατεία και την παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων στις εθνικές θαλάσσιες ζώνες. Η ελληνική πλευρά υπογράμμισε τη σημασία των συνεργειών με Διεθνείς Οργανισμούς, όπως ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) και υπογράμμισε την ανάγκη να τεθεί σύντομα σε ισχύ η Συμφωνία για την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στα διεθνή ύδατα, γνωστή και με το ακρωνύμιο BBNJ (Marine Biodiversity of Areas beyond National Jurisdiction) .
Το γνωρίζατε;
Η ασφάλεια των θαλασσών αποτελεί μια από τις έξι κύριες προτεραιότητες της Ελλάδας κατά τη θητεία της ως εκλεγμένο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Τον Απρίλιο του 2024, φιλοξενήθηκε στην Αθήνα η 9η Διεθν΄ής Διάσκεψη «Our Ocean Conference». Με περισσότερους από 3.500 συμμετέχοντες από 130 χώρες και διεθνείς οργανισμούς, η 9η «OOC» ολοκληρώθηκε με 469 νέες δεσμεύσεις αξίας που εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 11 δισεκατομμύρια δολάρια.