Από τις 15 έως 17 Απριλίου, η Ελλάδα είχε την τιμή να φιλοξενήσει την 9η Διεθνή Διάσκεψη «Our Ocean Conference» για την προστασία των Ωκεανών και των θαλασσών του πλανήτη μας. Η Διάσκεψη ΄διοργανώθηκε στην Αθήνα, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος». Παράλληλα με τη Διάσκεψη διεξήχθη και το Φόρουμ Νεολαίας για την προστασία των Ωκεανών, που έλαβε χώρα μία ημέρα πριν την έναρξη της Διάσκεψης.
Προσκαλώντας αρχηγούς κρατών, εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, στελέχη της αγοράς αλλά και όλους όσους δεσμεύονται να υπηρετούν πιστά τον σκοπό της προστασίας των θαλασσών, ο θεσμός των «Our Ocean Conferences» έχει δημιουργήσει από το 2014, μία σπουδαία δυναμική που αποτυπώνεται στις δράσεις προστασίας αξίας 130 δις δολαρίων που έχουν ως τώρα αναληφθεί.
Ο ουσιώδης αυτός ρόλος του θεσμού τονίστηκε και από τον εμπνευστή του, τον πρώτο Ειδικό Απεσταλμένο του Προέδρου των Η.Π.Α. για το Κλίμα, κ. John Kerry, ο οποίος επεσήμανε πως «το 46% όλων των νέων Περιοχών Θαλάσσιας Προστασίας που έχουν οριστεί στην τελευταία δεκαετία, είναι αποτέλεσμα των δεσμεύσεων που έχουν ανακοινωθεί εντός του Φόρουμ».
Επιπλέον, όπως έχει ανακοινωθεί και στο πλαίσιο ειδικής έρευνας που αν΄έλαβε το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Oregon, στις ΗΠΑ, οι δεσμεύσεις που διαχρονικά αναλαμβάνονται, εκπληρώνονται σε ποσοστό 72%, ενώ διαπιστώνεται όχι μόνο αναχαίτιση αλλά και βελτίωση ορισμένων φαινομένων.
Την ελληνική διοργάνωση τίμησαν με την παρουσία τους περισσότεροι από 3.500 συμμετέχοντες από 130 χώρες και διεθνείς οργανισμούς, ενώ καταγράφηκαν 469 νέες δεσμεύσεις για δράσεις προστασίας που αποτιμώνται σε περισσότερα από 11 δις δολάρια.
Προκειμένου να προωθηθεί η εντατική συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων, διεξήχθησαν επίσης 76 παράλληλες εκδηλώσεις-συζητήσεις και 180 διμερείς συναντήσεις.
Η Ελλάδα έδωσε το δικό της στίγμα στην εκστρατεία προστασίας των θαλασσών εισηγούμενη 4 νέους τομείς δράσης:
- τον βιώσιμο παράκτιο και νωσιωτικό τουρισμό,
- την αντιμετώπιση της μόλυνσης από σωματίδια πλαστικού,
- την πράσινη ναυτιλία
- την υιοθέτηση φιλικής προς το περιβάλλον δραστηριότητας εντός της λεκάνης της Μεσογείου.
Η επιτυχία της 9ης διοργάνωσης συνέβαλε επίσης στη δημιουργία μίας μόνιμης Γραμματείας για τους σκοπούς των «Our Ocean Conferences».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνική διοργάνωση δεν επεδίωξε μόνο την προαγωγή της περιβαλλοντικής προστασίας, αλλά ενθάρρυνε τη συζήτηση γύρω από την υιοθέτηση ενός αυστηρότερου ρυθμιστικού πλαισίου αναφορικά με την περιβαλλοντική μέριμνα. Η προσπάθεια αυτή επικεντρώνεται στην προώθηση της Συνθήκης για την ανοικτή θάλασσα με στόχο την προστασία της ωκεάνιας βιοποικιλότητας (BBNJ). Πρόκειται για κείμενο κομβικής σημασίας αναφορικά με την προσπάθεια να επιτευχθούν απτά αποτελέσματα πριν από το έτος 2030. Η ένατη Διάσκεψη που μόλις διεξήχθη στην Αθήνα αποτελεί ταυτόχρονα την πρώτη διάσκεψη μετά από τη σύναψη της Συνθήκης.
Στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης, η Ελλάδα δεσμεύτηκε να εφαρμόσει είκοσι ένα μέτρα, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 800 εκ. δολαρίων, τα οποία βασίζονται σε έξι θεματικές κατηγορίες: 1. θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, 2. γαλάζια οικονομία, 3. αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, 4. θαλάσσια ασφάλεια, 5. βιώσιμη αλιεία και 6. θαλάσσια ρύπανση.
- Οι ελληνικές δεσμεύσεις περιλαμβάνουν επίσης τη δημιουργία δύο θαλάσσιων πάρκων σε Αιγαίο και Ιόνιο Πέλαγος, τα οποία θα είναι από τα μεγαλύτερα στη Μεσόγειο και θα παρακολουθούνται με τεχνολογία αιχμής, σε πραγματικό χρόνο.
- Επιπλέον, η χώρα γίνεται η πρώτη στην Ευρώπη που θα απαγορεύσει την αλιεία με τράτα βυθού (σαρωτικό πέρασμα του πυθμένα) σε όλα τα εθνικά θαλάσσια πάρκα και τις προστατευόμενες περιοχές της, ενώ δεσμεύεται να απομακρύνει τα πλαστικά απορρίμματα στα ύδατα της κατά 50% και τα μικροπλαστικά κατά 30% μέχρι το 2030. (Ως μέτρο σύγκρισης τίθεται η κατάσταση το 2019).
- Από το βήμα της διοργάνωσης, ο Έλληνας Πρωθυπουργός κ. Κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός ειδικού Ταμείου που θα στοχεύει στην απαλλαγή των ελληνικών νησιών από τις εκπομπές άνθρακα. Το Ταμείο θα τροφοδοτείται από δικαιώματα που θα εξασφαλίζει από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών και -ανάλογα με την τιμή του άνθρακα- το ειδικό αυτό Ταμείο θα μπορούσε να προικιστεί με κεφάλαιο ύψους άνω των 2 δις δολαρίων.
- Επιπλέον, εδώ και αρκετό διάστημα, η Ελλάδα πρωτοστατεί στην εξυγίανση των πρακτικών που ακολουθεί η παγκόσμια βιομηχανία της ναυτιλίας, ενός κλάδου όπου ο ελληνόκτητος στόλος έχει σημαντική συμβολή στην διακίνηση των αγαθών ανά τον κόσμο. Η προσπάθεια συνοψίζεται στην εκστρατεία μετάβασης στην “πράσινη ναυτιλία,” η οποία θα μετριάζει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα μίας κολοσσιαίας σε μέγεθος εμπορικής δραστηριότητας. Για το σκοπό αυτό, το Συνέδριο φιλοξένησε σειρά παράλληλων εκδηλώσεων, όπου τονίστηκε ότι αφενός η καινοτόμος τεχνολογία μπορεί πράγματι να αναβαθμίσει την περιβαλλοντική θέση της παγκόσμιας ναυτιλίας και αφετέρου ότι ο ρόλος των γυναικών στη Γαλάζια Οικονομία και τη Διακυβέρνηση των Ωκεανών διαθέτει και μπορεί να ασκήσει μεγάλη επιρροή.
Τέλος, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε σαράντα δεσμεύσεις συνολικού ύψους 3,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εκ των οποίων σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια προορίζονται για την Ελλάδα, την Ισπανία, την Κύπρο, την Πολωνία και την Πορτογαλία, για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων στον τομέα της βιώσιμης αλιείας και υδατοκαλλιέργειας.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της Διάσκεψης τονίστηκε ότι, προκειμένου η παγκόσμια ηγεσία να αναλάβει αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση της καταστροφικής κλιματικής αλλαγής, οι ωκεανοί και οι θάλασσες θα πρέπει να αποτελέσουν το σημείο εκκίνησης. Για την Ελλάδα, η προστασία του περιβάλλοντος -ιδιαίτερα με τη μορφή της θαλάσσιας ασφάλειας, της αναχαίτισης της κλιματικής αλλαγής και της νομοθέτησης επί του θέματος- θεωρείται βασική προτεραιότητα στην υποψηφιότητά της για το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, για τη διετία 2025/26.
Στο πλαίσιο αυτό, η 9η Διάσκεψη για τον Ωκεανούς αποτέλεσε μια εξαιρετική ευκαιρία για την Ελλάδα να εδραιώσει τη θέση της ως θεματοφύλακας του φυσικού πλούτου, υποστηρίζοντας την ανάγκη για αλλαγή, με στόχο πάντα την βελτίωση.
Η 9η Διάσκεψη ολοκληρώθηκε και πλέον «βάζουμε πλώρη» για τη Ν. Κορέα, τον οικοδεσπότη της 10ης Διάσκεψης «Our Ocean Conference», που θα λάβει χώρα το 2025.
