Η 79η σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών ξεκίνησε στις 10 Σεπτεμβρίου, υποδεχόμενη ηγέτες από όλο τον κόσμο για να συζητήσουν μια σειρά από φλέγοντα ζητήματα για την ανθρωπότητα. Η φετινή Εβδομάδα Υψηλού Επιπέδου (23-27 Σεπτεμβρίου) σηματοδοτεί ένα κρίσιμο ορόσημο στην παγκόσμια προσπάθεια για την επιτάχυνση της προόδου προς την επίτευξη των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Στις 26 Σεπτεμβρίου, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης απευθύνθηκε με ομιλία του στην ανοιχτή Συνεδρίαση υψηλού επιπέδου του Συμβουλίου Ασφαλείας με θέμα «Διατήρηση της Διεθνούς Ειρήνης και Ασφάλειας: Ηγεσία για την Ειρήνη».
Σας ευχαριστώ, κ. Πρόεδρε, που μου δώσατε το βήμα και που συγκαλέσατε αυτή τη σημαντική ανοικτή συζήτηση υψηλού επιπέδου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η συζήτησή μας πραγματοποιείται σε μια εποχή που οι προκλήσεις για την ειρήνη και την ασφάλεια είναι πολύπλευρες και πιο πολύπλοκες από ποτέ. Η διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η σοβαρή ανθρωπιστική κρίση στο Σουδάν είναι μερικά μόνο παραδείγματα της σοβαρής απειλής που συνιστά για την παγκόσμια σταθερότητα η τάση διάβρωσης του σεβασμού του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Τα Ηνωμένα Έθνη, ωστόσο, ανέκαθεν ανταποκρίνονταν στους κινδύνους.
Από την ίδρυσή τους, τα Ηνωμένα Έθνη συνέβαλαν στην αποτροπή ενός τρίτου παγκόσμιου πολέμου, απέτρεψαν ένα πιθανό πυρηνικό ολοκαύτωμα και διευκόλυναν τη διαδικασία της αποαποικιοποίησης. Στις περιπτώσεις που ξέσπασαν πόλεμοι, συχνά συνέβαλαν στη μείωση της διάρκειάς τους. Οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις είχαν πολλές επιτυχίες όσον αφορά την προστασία των αμάχων, και σύμφωνα με πρόσφατη εκτίμηση του Γενικού Γραμματέα, η ανάπτυξη των μπλε κρανών μειώνει τους θανάτους αμάχων κατά 90%. Δύο κύριες παραδοχές που ακολουθήθηκαν πιστά μας οδήγησαν σε αυτά τα αποτελέσματα. Πρώτον, ότι ο Χάρτης θα πρέπει να αποτελεί το καθοδηγητικό μας πλαίσιο, τονίζοντας την αξία της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών και της συλλογικής ευθύνης, τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, και φυσικά, περιγράφοντας βασικές υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένης της αυστηρής ρύθμισης της χρήσης βίας μόνο σε περίπτωση αυτοάμυνας και της δέσμευσης για την προώθηση των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αν και η πιστή εφαρμογή των κανόνων του Χάρτη αποτελεί αναγκαίο μέσο για την επίτευξη της ειρήνης, δεν είναι πάντοτε επαρκής. Για την επιβολή τους απαιτείται ηγεσία. Αυτή είναι η δεύτερη παραδοχή, και δεν αρκεί μια καλή ηγεσία, αλλά μια ηγεσία για το καλό. Σχετίζεται με κάτι μεγαλύτερο, όχι μόνο με τον καθορισμό των κανόνων, αλλά κυρίως με την υπεράσπιση των αξιών, την επιδίωξη αλλαγής όπου χρειάζεται, το να οραματίζεται κάτι εμπνευσμένο πέρα από την τρέχουσα κατάσταση και, κατά συνέπεια, να εμπνέει τους άλλους να συνεργαστούν για έναν τέτοιο ανώτερο στόχο. Όταν αναζητούμε ηγεσία για την ειρήνη, πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στο διάλογο και τις διαπραγματεύσεις σε μια συνεπή, διαβουλευτική προσπάθεια να διασφαλίσουμε ότι όλες οι φωνές ακούγονται, διότι η πολυμέρεια προσφέρει τη μόνη βιώσιμη πορεία προς ένα μέλλον όπου θα επικρατεί η ειρήνη και θα γίνονται πλήρως σεβαστά τα δικαιώματα και η αξιοπρέπεια όλων των ατόμων.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποτελεί το επίκεντρο της παγκόσμιας τάξης, και γύρω από το τραπέζι του, ο ρόλος των Ε10 σε αυτή την προσπάθεια είναι καθοριστικός, απηχώντας τις φωνές εκείνων των τμημάτων του κόσμου που δεν ακούγονται πάντα.
Κυρίες και κύριοι,
να είστε βέβαιοι ότι η Ελλάδα κατανοεί την τεράστια ευθύνη που συνεπάγεται μια θέση εκλεγμένου μέλους. Κατά τη διάρκεια της θητείας μας, θα φιλοδοξούμε να γίνουμε μια γέφυρα, ένας έντιμος μεσίτης, μεταξύ Βορρά και Νότου, Ανατολής και Δύσης.
Θα επιδιώξουμε να προωθήσουμε μια προσέγγιση βασισμένη στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών για όλες τις τρέχουσες προκλήσεις με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου και να εντοπίσουμε λύσεις μέσω της συνεργασίας και της συμμετοχικότητας. Έτσι, φιλοδοξούμε να αποκαταστήσουμε το γνήσιο νόημα θεμελιωδών εννοιών, όπως η ειρηνική επίλυση των διαφορών. Άλλωστε, η ηγεσία για το καλό ακολουθεί τον κανόνα «Non Ministrari sed Ministrare», όχι για να εξυπηρετηθείς, αλλά για να υπηρετήσεις.
Σας ευχαριστούμε.